Gebelikte yüksek tansiyon, gestasyonel hipertansiyon olarak da bilinir, bir kadında organ hasarı veya idrarda protein belirtisi olmadan gebeliğin 20. haftasından sonra yüksek tansiyon geliştiğinde ortaya çıkar.
Anne ve bebek için ciddi riskler oluşturabilen gebelikte hipertansiyon, mutlaka kontrol ve gözetimde ilelemelidir. Bazı durumlarda, daha ciddi bir durum olan preeklampsi‘ye ilerleyebilir.
Bazı kadınlar kan basıncında sadece hafif artışlar yaşarken, diğerlerinin ilaç tedavisine veya erken doğuma ihtiyacı olabilir.
Sağlıklı bir gebelik sonucu için yüksek tansiyonu tespit etmek ve yönetmek için düzenli doğum öncesi kontroller şarttır.
Gebelikte yüksek tansiyonun komplikasyonları nelerdir?
Ciddi komplikasyonları olabilen bu durumun ciddiyetle kontrol altında tutmak gerekir.
Gebelikte yüksek tansiyon komplikasyonları:
Anne İçin:
- Preeklampsi: Yüksek tansiyon, idrarda protein ve olası organ hasarı içeren tehlikeli bir durum.
- Eklampsi: Nöbetlere neden olabilen ve yaşamı tehdit edebilen şiddetli bir preeklampsi ilerlemesi.
- Plasenta dekolmanı: Plasenta rahim duvarından çok erken ayrılır ve bu da ağır kanamaya neden olabilir ve hem anneye hem de bebeğe zarar verebilir.
- İnme: Şiddetli yüksek tansiyon, hamilelik sırasında veya sonrasında inme riskini artırır.
- Organ hasarı: Kontrolsüz kan basıncı böbrekleri, karaciğeri ve beyin fonksiyonlarını etkileyebilir.
Bebek İçin:
- Düşük kiloda bebek: Plasentaya giden kan akışının azalması bebeğin büyümesini sınırlayabilir.
- Erken doğum: Bazı durumlarda hipertansiyondan kaynaklı erken doğum gerçekleşebilir.
- Ölü doğum: Aşırı durumlarda, yüksek tansiyonla ilgili komplikasyonlar fetal ölüme yol açabilir.
Gebelikte Yüksek Tansiyon belirtileri?
Özellikle gebeliğin ilk haftalarında hiçbir belirti vermeden de ilerleyebilen bir rahatsızlıktır.
Sık karşılaştığımız gebelikte yüksek tansiyon belirtileri:
- Sürekli veya şiddetli baş ağrısı
- Bulanık görme veya ışığa karşı hassasiyet
- Yüzde, ellerde veya göz çevresinde şişlik
- Birkaç gün içinde ani kilo alımı
- Sağ üst karında ağrı (kaburgaların hemen altında)
- Nefes darlığı veya göğüs ağrısı
- Tipik sabah bulantısının ötesinde bulantı veya kusma
- Azalmış idrar çıkışı
Bu belirtiler ciddi komplikasyonlara işaret edebilir ve asla göz ardı edilmemelidir.
Hamileyseniz ve bu belirtilerden herhangi birini yaşarsanız, Ankara Dahiliye Uzmanına başvurabilirsiniz. Erken teşhis ve tedavi, hem anneyi hem de bebeği korumak için önemlidir.
Gebelikte yüksek tansiyonun çeşitleri nelerdir?
Hamilelikte ortaya çıkabilecek birkaç yüksek tansiyon (hipertansiyon) türü vardır. Her birinin farklı nedenleri, zamanlaması ve riskleri vardır.
1. Gestasyonel Hipertansiyon
- Hamileliğin 20. haftasından sonra gelişir
- Kan basıncı yüksektir, ancak idrarda protein veya organ hasarı belirtileri yoktur
- Genellikle doğumdan sonra geçer
- Takip edilmezse preeklampsiye ilerleyebilir
2. Kronik Hipertansiyon
- Yüksek tansiyon gebelikten önce vardır veya 20. haftadan önce ortaya çıkar
- Doğumdan sonra devam edebilir
- Preeklampsi veya zayıf fetal gelişim gibi komplikasyon riskini artırabilir
3. Preeklampsi
- Gebeliğin 20. Haftasından sonra vuku bulabilir vebazı durumlarda organ hasarı da söz konusu olabilir.
- Karaciğeri, böbrekleri, beyni ve plasentayı etkileyebilir
Gebelik sürecinde yüksek tansiyonum varsa ne yapmalıyım?
Yapmanız gerekenler:
Hamilelikten Önce (Önceden Var Olan Hipertansiyon):
Hamile kalmadan önce doktorunuza görünün. Hamilelik öncesi kontrol, riskleri değerlendirmeye ve ilaçları ayarlamanıza yardımcı olur.
İlaçlarınızı gözden geçirin. Bazı tansiyon ilaçları (ACE inhibitörleri gibi) hamilelik sırasında güvenli değildir.
Sağlıklı bir yaşam tarzı benimseyin. Kan basıncını düzenli olarak izleyin.
Hamilelik Sırasında:
Tüm doğum öncesi check up ları yapın. Preeklampsi gibi komplikasyonların erken tespiti çok önemlidir.
Doktorunuzun tedavi planını takip edin. Hamilelikte güvenli kan basıncı ilaçlarına ihtiyacınız olabilir. Baş ağrısı, şişlik, görme değişiklikleri veya üst karın ağrısı gibi uyarı işaretlerine dikkat edin. Tavsiye edilirse kan basıncınızı evde izleyin.
Dinlenin ve stresi azaltın. Yüksek stres kan basıncını kötüleştirebilir.
Hamilelikten Sonra (Doğum Sonrası):
- Kan basıncınızı izlemeye devam edin. Yüksek kalabilir veya normale dönebilir.
- Tavsiye edildiği şekilde ilaçlarınızı almaya devam edin. Bazıları emzirmek için güvenlidir.
- Doğum sonrası preeklampsiye dikkat edin. Doğumdan sonra 6 haftaya kadar ortaya çıkabilir.
Gebelikte Yüksek Tansiyon Tedavisi?
Gebelikte yüksek tansiyon tedavisi, hem anneyi hem de bebeği güvende tutmaya odaklanır. Tuzu azaltma, dengeli beslenme ve daha fazla dinlenme gibi yaşam tarzı değişiklikleri size iyi gelebilir.
Bazı durumlarda, kan basıncını düşürmek için gebelik için güvenli ilaçlar reçete edilebilir. Düzenli doğum öncesi kontroller ve kan basıncı takibi esastır.
Durum kötüleşirse veya preeklampsiye dönüşürse, hastaneye yatış veya erken doğum gerekebilir.
Hamilelikte yüksek tansiyona yakalanma riski kimlerde daha fazladır?
Bazı kadınların hamilelik sırasında yüksek tansiyon (hipertansiyon) geliştirme riski daha yüksektir.
1. İlk Anneler
Bir kadının ilk hamileliği sırasında risk daha yüksektir.
2. Çoklu Gebelikler
İkiz veya üçüz taşımak kan hacmini ve vücuttaki gerginliği artırır.
3. Yüksek Tansiyon Geçmişi
Kronik hipertansiyon veya önceden preeklampsi geçmişi olan kadınlar daha yüksek risk altındadır.
4. Aile Geçmişi
Gebelik sürecinde hipertansiyona sahip bir annenin aile öyküsünü dinleyince mutlaka benzer durumlara sahip yakını çıkar.
5. Yaş
İlerleyen yaşlarda gebe olan kadınlarda görülme olasılığı daha yüksektir.
6. Obezite
Aşırı kilolu veya obez olmak yüksek tansiyon olasılığını artırır.
7. Diyabet veya Böbrek Hastalığı
Önceden var olan diyabet, böbrek hastalığı veya lupus gibi otoimmün rahatsızlıklar güçlü risk faktörleridir
8. Tüp Bebek (IVF)
IVF yoluyla elde edilen gebelikler daha yüksek hipertansiyon riski taşıyabilir.
Hamilelikte yüksek tansiyon diğer zamanlardaki yüksek tansiyondan nasıl farklıdır?
Hamilelikte yüksek tansiyon farklıdır çünkü sadece anneyi etkilemekle kalmaz, aynı zamanda bebeğin sağlığını da doğrudan etkiler.
Preeklampsi, erken doğum veya zayıf fetal gelişim gibi komplikasyonlara yol açabilir. Bazı kadınlar hamilelikten önce normal tansiyona sahip olabilir ancak sadece hamilelik sırasında hipertansiyon geliştirebilir (gestasyonel hipertansiyon).
Normal yüksek tansiyondan farklı olarak, tedavi seçenekleri hem anne hem de bebek için güvenliği sağlamak için daha sınırlıdır ve hamilelik boyunca dikkatli izleme gerektirir.
Sık Sorulan Sorular
Hamilelerin tansiyonu kaç olmalı?
Hamilelikte normal kan basıncı genellikle 120/80 mmHg civarındadır. Sürekli olarak 140/90 mmHg veya üzerindeki değerler yüksek kabul edilir ve preeklampsi gibi komplikasyonlar için bir risk belirtisi olabilir.
Gebelikte hipertansiyon ve preeklampsi aynı mıdır?
Hayır, hipertansiyon ve preeklampsi aynı değildir. Hipertansiyon gebelikte başka komplikasyonlar olmaksızın yüksek kan basıncını ifade eder.
Preeklampsi ise genellikle 20. haftadan sonra yüksek kan basıncı artı idrarda protein veya organ hasarı belirtileri içeren daha ciddi bir durumdur.
Tüm preeklampsi vakaları hipertansiyonu içerse de, gebelikteki tüm hipertansiyon preeklampsiye ilerlemez.
Gebelikte yüksek tansiyon kaç olursa tehlikeli?
Evet, gebelik süresinde yüksek tansiyona sahip olmak tehlikeli olabilir.
Aşağıdakiler gibi ciddi komplikasyon riskini artırır:
Organ hasarına, nöbetlere (eklampsi) veya hatta anne ve bebeğin ölümüne yol açabilen Preeklampsi
- Plasentanın uterustan çok erken ayrılması olan plasenta dekolmanı
- Plasentaya giden kan akışının azalması nedeniyle kısıtlı fetal büyüme
- Erken doğum veya acil doğum ihtiyacı
- Ciddi vakalarda ölü doğum
36 haftalık gebelikte yüksek tansiyon tehlikeli mi?
Evet, 36. gebelik haftasında yüksek tansiyon tehlikeli olabilir ve dikkatli bir izleme gerektirir. Bu geç aşamada, gestasyonel hipertansiyon veya preeklampsi belirtisi olabilir ve bu da şu gibi komplikasyonlara yol açabilir:
- Plasenta dekolmanı
- Zayıf fetal gelişim
- Erken doğum
- Eklampsi (nöbetler)
- Annede organ hasarı
Gebelikte Yüksek Tansiyona ne iyi gelir?
Hamilelikte yüksek tansiyonu yönetmek için, sağlıklı, düşük sodyumlu bir diyet uygulamak, bol su içmek ve hafif fiziksel aktivite yapmak önemlidir.
Düzenli doğum öncesi kontroller kan basıncını izlemeye ve herhangi bir komplikasyonu erken tespit etmeye yardımcı olur.
Stresi azaltmak, yeterince dinlenmek ve kafein ve işlenmiş gıdalardan kaçınmak da daha güvenli bir hamilelik için daha iyi kan basıncı kontrolünü destekler.
Gebelikte Yüksek Tansiyon anneyi zehirleyebilir mi?
Evet, hamilelikte yüksek tansiyon preeklampsi adı verilen ciddi bir duruma yol açabilir. Preeklampsi, yüksek tansiyon ve organlarda, özellikle karaciğer ve böbreklerde hasar belirtileri içerir. Tedavi edilmezse eklampsi ye ilerleyerek nöbetlere, komaya veya hatta ölüme neden olabilir.
Gebelikte Yüksek Tansiyon bebeğe zarar verir mi?
Evet, hamilelikte yüksek tansiyon düzgün yönetilmezse bebeğe zarar verebilir ve şunlara yol açabilir:
- Düşük doğum ağırlığı zayıf büyüme nedeniyle
- Erken doğum güvenlik için erken doğum gerekiyorsa
- Plasentanın çok erken ayrılması olan Plasenta dekolmanı
- Şiddetli vakalarda ölü doğum
- Azalmış oksijen ve besin kaynağı gelişimi etkiler
Hamilelikte tansiyon ilacı almak güvenli midir?
Evet, hamilelikte tansiyon ilacı almak güvenli olabilir, ancak sadece bir doktor gözetiminde. Bazı ilaçların gelişmekte olan bebeğe zararlı olduğu bilinmektedir (örneğin ACE inhibitörleri veya ARB’ler) ve bunlardan kaçınılmalıdır.