yetişkinlerde sarılık belirtileri dr

Yetişkinlerde Sarılık Belirtileri 7 temel nedeni vardır;

yetişkinlerde sarılık belirtileri

1. Yetişkinlerde sarılık belirtileri temeli: Cilt ve Gözde Sararma

Yetişkinlerde en sık fark edilen belirti göz aklarında ve ciltte sarı renk değişimidir. Bu durum özellikle doğal ışıkta daha belirgin hale gelir.

Sarılık, vücutta biriken bilirubinin cilde ve mukozalara yerleşmesiyle ortaya çıkar. Hafif olgularda yalnızca gözlerde hafif bir sararma olurken, ileri durumlarda tüm vücutta belirgin bir sarı ton oluşabilir.

Bu renk değişimi genellikle ilk işarettir ve çoğu zaman hastalarımızın biz hekimlere gelmelerine neden olur. Ancak bazı hastalarda bu sararma gözle fark edilemeyecek düzeyde olabilir, bu yüzden diğer belirtilerle birlikte değerlendirilmelidir.

Sarılık kandaki bilirubin seviyesinin yükselmesiyle birlikte deri, göz akı ve mukozalarda sararma ile kendini gösteren bir rahatsızlıktır.

Her yaş grubunda görülebilir, ancak yetişkinlerdeki sarılık, altta yatan ciddi karaciğer, safra yolları ya da hematolojik hastalıkların habercisi olabilir.

Bu nedenle sarılık belirti olarak ciddiye alınmalı ve zaman kaybetmeden değerlendirilmelidir.

yetişkinlerde sarılık

2. İdrar Renginde Koyulaşma ve Dışkı Renginde Açıklık

Yetişkinlerde sarılık belirtilerinin bir diğeri; sarılık durumunda karaciğerin bilirubin metabolizması bozulduğu için idrar rengi koyu çay renginde olmasıdır. Bu, su içme miktarından bağımsız olarak gelişir.

Aynı zamanda dışkı renginde açıklık veya gri-ton da gözlenebilir. Bu iki bulgu birlikte görüldüğünde, karaciğer ya da safra yollarında tıkanıklık olasılığı artar.

Bazı bireyler bu değişimleri böbrek ya da sıvı alımıyla ilgili sanabilir. Ancak özellikle kalıcı idrar koyuluğu veya açık renkli dışkı, karaciğer fonksiyon bozukluklarını düşündürmelidir.

3. Kaşıntı ve Ciltte Rahatsızlık Hissi

Sarılığın ilginç ancak yaygın belirtilerinden biri de ciltte yaygın kaşıntıdır. Safra asitleri kanda biriktiğinde, ciltte yoğun ve açıklanamayan bir kaşıntı gelişebilir.

Bu durum, özellikle primer biliyer siroz ve safra yolları tıkanıklıkları gibi karaciğer hastalıklarında daha sık görülür.

Ciltte döküntü olmadan gelişen, özellikle geceleri artan ve hiçbir kremle yatışmayan kaşıntı varsa, altta yatan hepatobiliyer nedenler mutlaka araştırılmalıdır.

4. Halsizlik, Yorgunluk ve İştah Kaybı

Birçok karaciğer hastalığında olduğu gibi sarılıkta daenerji düşüklüğü, iştah azalması ve genel bir yorgunluk hissi sık görülür. Özellikle viral hepatit, siroz ya da ilaç toksisitesine bağlı karaciğer hasarında bu belirtiler ön planda olabilir.

Bu tür belirtiler genellikle yavaş geliştiği için kişiler tarafından “mevsimsel yorgunluk” ya da “beslenmeye bağlı” gibi algılanabilir. Ancak uzun süren ve açıklanamayan yorgunluk mutlaka dahiliye doktoru tarafından değerlendirilmelidir.

5. Karın Ağrısı, Şişkinlik ve Sağ Üst Kadran Hassasiyeti

Yetişkinlerde sarılık belirtilerinin bir diğeri; bazı sarılık türlerinde karın sağ üst kısmında rahatsızlık, ağrı ya da dolgunluk hissi olmasıdır. Bu bölge karaciğerin yer aldığı anatomik bölgedir. Özellikle safra taşı, karaciğer büyümesi ya da pankreatit gibi durumlarda bu tür belirtiler sarılıkla birlikte gelişebilir.

6. Sarılık Hangi Hastalıkların Belirtisi Olabilir?

Sarılık tek başına bir hastalık değil, altta yatan başka bir sorunun belirtisidir. Yetişkinlerde en sık karşılaşılan nedenler:

  • Viral hepatitler (A, B, C)
  • Safra kesesi taşları ve tıkanıklıkları
  • Alkole bağlı karaciğer hastalıkları
  • İlaç toksisitesi (parasetamol, antibiyotikler, bazı bitkisel ürünler)
  • Otoimmün hepatit
  • Siroz
  • Pankreas tümörleri veya safra kanalı kanserleri
  • Hemolitik anemi gibi kan hastalıkları

7. Tanı ve Tedavi Süreci: Ne Zaman Doktora Başvurmalı?

Sarılık belirtisi fark edildiğinde yapılacak ilk şey, bir dahiliye doktoru ile görüşmektir. İç Hastalıkları uzmanı öncelikle fizik muayene yapar, ardından kan tahlilleri (ALT, AST, bilirubin, alkalen fosfataz, GGT) ve gerekirse ultrasonografi gibi görüntüleme testleri ister.

Altta yatan hastalığa göre tedavi şekillenir:

  • Viral hepatit: antiviral veya destek tedavisi
  • Safra taşı tıkanıklığı: cerrahi veya endoskopik girişim (ERCP)
  • Karaciğer hasarı: ilaçların kesilmesi, diyet ve takip

Sarılık, bazı durumlarda acil müdahale gerektirebilir. Özellikle bilinç değişikliği, kanama eğilimi, hızlı ilerleyen sarılık varsa hastaneye başvurmak geciktirilmemelidir.

Sonuç: Sarılık Göz Ardı Edilmemelidir

Yetişkinlerde sarılık belirtileri, çoğu zaman gözdeki hafif bir renk değişimiyle başlar; ancak altında ciddi bir karaciğer, safra veya kan hastalığı olabilir. Bu yüzden erken fark edilen belirtiler dahiliye doktoru tarafından mutlaka değerlendirilmelidir.

Gözlemci olmak, idrar rengi, kaşıntı, yorgunluk gibi ipuçlarını takip etmek hastalığın erken tanısını kolaylaştırır.